Page 43 - ที่ระลึกพิธีถวายที่ดิน

๔๒ ที่ระลึกพิธีถวายที่ดิน“วิเวกภาวัน”เปนอาจาริยบูชา

ทั้งพื้นที่ประชาคม โรงเรียน โรงพยาบาล สถานสงเคราะห และ

การมหรสพบันเทิงดวย หรือแมแตบทบาทในทางศิลปวัฒนธรรมที่นำ
ไปตอยอดไดอยางมีคุณคา ยิ่งไปกวานั้น การสรางวัดในอดีตยังเปน
จารีตที่สำคัญตอการขยายการปกครองและการเศรษฐกิจเขาไปยัง

พื้นที่ที่อยูหางไกลจากเมืองหลวง ทั้งการเปนศูนยกลางของชุมชน
เพื่อใหบริการเกี่ยวกับวิถีทางวัฒนธรรม ศาสนธรรม และประเพณี
และทั้งอำนาจจากสวนกลางยังใชวัดที่สรางหรือบูรณะขึ้นเพื่อถวงดุล
กับอำนาจของผูนำทองถิ่นดั้งเดิม ผานสมภารเจาวัดหรือพระเถระผูนำ
ทางจิตวิญญาณ และบุคลากรภายในวัดซึ่งไมจำเปนตองเปนพระสงฆ

หรือชาวบานรานถิ่นในทองที่ชุมชนเดิมนั้นเทานั้น หากแตเปน
พระหรือราษฎรและพนักงานเจาหนาที่จากถิ่นอื่นที่ยายไปสังกัด
วัดนั้นๆก็ได เหลานี้คือภารกิจของวัดภายใตรัฐในสมัยกอน ดังที่มี

คำเรียกสิ่งนี้วา“กัลปนาขาพระคนทาน” หมายถึงการที่ทางการถวาย
ที่ดิน สิ่งของ คน หรือสิทธิหนาที่ใหแกวัดเพื่อประโยชนของวัด ชุมชน
และสวนกลางผูกำกับดูแลวัด ซึ่งพบไดในรัฐจารีตแถบอุษาคเนยโดย
ทั่วไป รวมถึงรัฐไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยา อันดินแดนภาคใตมี
นครศรีธรรมราชเปนหัวเมืองหลักกำกับดูแลการปกครองและ

การเศรษฐกิจ ครอบคลุมเมืองนอยใหญในภาคใตแถบนี้ ดังที่
นครศรีธรรมราชสงจอมนายกองตะกั่วทุงมากำกับดูแลการปกครอง
และการสงขายสินคาแกตางชาติในปลายสมัยอยุธยา ซึ่งตอมามีผล

ทำใหเกิดพัฒนาการของเมืองถลาง(ภูเก็ต)ที่มีการสรางวัดพระนาง
สรางและวัดเทพกระษัตรี(วัดบานดอน)ขึ้น (ซึ่งอาจสรางหรือบูรณะขึ้น
โดยจอมเฒาและจอมราง สองขุนนางที่ถูกสงมาจากสวนกลางในเวลา
ไลเรี่ยเชนกัน)