Page 55 - วารสารแสงธรรม เล่ม 9

54
54 แสงพระธรรม กรกฎาคม 2563 ถึง มิถุนายน 2564 แสงพระธรรม กรกฎาคม 2563 ถึง มิถุนายน 2564

แสงประยุทธ

เศรษฐศาสตรแนวพุทธ* (จบ)

พระพรหมคุณาภรณ(ป.อ. ปยุตฺโต)

สรุป
ไดพูดเลยเวลาไปแลว แตยังมีขอสำคัญๆ ที่
คางอยูอีก
สิ่งหนึ่งที่ขอย้ำไว ก็คือ ควรจะชัดเจนวา

ผลไดที่ตองการในทางเศรษฐศาสตรนี้ ไมใชจุด
หมายในตัวของมันเอง แตเปน means คือ
มรรคา สวน end คือจุดหมายของมัน ก็คือ
การพัฒนาคุณภาพชีวิต และการพัฒนามนุษย แสดงวาเศรษฐกิจมีความสำคัญมาก
ฉะนั้น เศรษฐศาสตรในทัศนะของ แตในทางกลับกัน ถาโจรไดอาหารอยาง
พระพุทธศาสนาจึงถือวากิจกรรมทางเศรษฐกิจ ดี บริโภคอิ่มแลวรางกายแข็งแรง ก็เอารางกาย

และผลของมัน เปนฐานหรือเปนอุปกรณที่จะ นั้นไปใชทำการราย ปลนฆา ทำลายไดมาก
ชวยสนับสนุนการมีชีวิตที่ดีงาม และการพัฒนา และรุนแรง
ตน พัฒนาสังคมของมนุษย เพราะฉะนั้น การไดบริโภคหรือความ
ขอกาวเลยไปสูการสรุป เรื่องที่อาตมา พรั่งพรอมในทางเศรษฐกิจจึงไมใชจุดหมายใน

เลาใหฟงตอนตนวาพระพุทธเจาเสด็จไปโปรด ตัว แตมันควรเปนฐานสำหรับการพัฒนามนุษย
คนเข็ญใจนั้น มีแงพิจารณาหลายเรื่องในทาง เปนฐานที่จะใหมนุษยไดคุณภาพชีวิต ไดสิ่งที่มี
เศรษฐกิจ เชนวา – คุณคาสูงยิ่งขึ้นไป เชน นายคนเข็ญใจนี้ไดกิน
พระพุทธเจาเสด็จไปโปรดคนเข็ญใจ อาหารแลว เขาก็ไดฟงธรรมตอไปดวย
ลงทุนเดินทาง 480 กิโลเมตร เปนการคุมคา ดวยเหตุผลที่กลาวมานี้ การสรางความ
ไหมในทางเศรษฐกิจ ที่จะไปโปรดคนเข็ญใจคน พรั่งพรอมทางเศรษฐกิจจึงเปนภารกิจสำคัญที่

หนึ่ง ขอนี้นักเศรษฐกิจ ก็อาจจะพิจารณาวาคุม จะตองทำ แตเราจะตองใหความเจริญกาวหนา
หรือไมคุม ดังนี้เปนตน แตในที่นี้เราจะไม พรั่งพรอมทางเศรษฐกิจนั้นสัมพันธกับจุดหมาย
วิเคราะห เพียงขอพูดฝากไวนิดเดียว โดยใหเปนไปเพื่อจุดหมาย คือใหเกิดคุณภาพ
ประเด็นสำคัญก็คือ เปนอันเห็นไดแลววา ชีวิต ซึ่งทำใหมนุษยพรอมที่จะสรางสรรคหรือ
พระพุทธศาสนาถือวา เศรษฐกิจมีความสำคัญ ปฏิบัติเพื่อชีวิตที่ดีงาม

มาก ไมเฉพาะในแงที่วาสัมมาอาชีวะเปนองค จึงเรียกวา เศรษฐศาสตรและเศรษฐกิจ
หนึ่งในมรรคมีองค ๘ เทานั้น แตจากเรื่องนี้เรา เพื่อคุณภาพชีวิต
จะเห็นวา ถาทองหิว คนจะฟงธรรมไมรูเรื่อง ในพระพุทธศาสนามีหลักอรรถ หรือ
ฉะนั้น พระพุทธเจาจึงใหเขากินขาวเสียกอน อัตถะ 3 แปลอยางงายๆวา ประโยชนเบื้องตน