Page 39 - วารสารแสงธรรม เล่ม 10

38 แสงพระธรรม กรกฎาคม 2564 ถึง มิถุนายน 2565 The Light of Dharma July 2021 – June 2022 39

ื
็
ึ
เจ้าเมืองจึงได้สร้างศาลหลักเมืองข้นเป็น บานพระยาถลางทอง(อาจเปนพระยาถลางพาห ุ เคล่อนย้ายจากเมืองถลางตาม
้
ั
ึ
ี
ั
ี
็
ุ
ั
่
สญลกษณ์ด้วยเหตผลทกล่าวมา โดยปรากฏ ดงกล่าวข้างต้น)กตาม แต่ไม่ทรงกล่าวถง ลงมา ท้งน้ ศาลหลักเมืองแห่ง
ั
ื
ู
ั
ื
ู
ี
ู

ข้อมลในหนงสอ ถลาง ภเกจ และภเกต หลักเมืองหรือศาลหลักเมืองเลย “3.30 ถึง น้ยังมีความเช่อมโยงกับ
็
็
(ประสิทธิ ชิณการณ์, กลุ่มผู้สนใจประวัติศาสตร์ ตรจันทร์(คลองเขิน) มเตาเผาถ่านไปทาดีบุก ศาลหลักเมืองเมืองใหม่(3.)
ี
�
ุ
ั
เมืองภูเก็จ, 2548) หน้า 106 ระบุว่า 3.15 ออกป่าแดงมีบ้านเผาถ่านขายหมู่หน่ง เพราะเมืองใหม่น้นก็ปู่ของ
ึ
“ล่วงถึงปี พ.ศ.2370 พระบาทสมเด็จพระ 3.50 ข้ามคลองบางรกา 3.55 ข้ามคลอง พระยาวิชิต คือพระยาถลาง
�
น่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์ผู้ทรงเห็น บางขนุน 4.05 ถึงบ้านเมืองใหม่ บ้านพระยา (เจิม)เป็นผู้มีส่วนสาคัญในการ
�
ั
ี
ี
ี
ั
ความสาคัญของการค้าขายและพัฒนาเศรษฐกิจ ถลางทองต้งท่น่ มีปืนม้าเหล่ยมเหล็ก 3 ฤ า 4 สร้าง แม้ไม่ปรากฏว่าพระยา
�
�
อย่างแข็งขัน ทรงพระราชดาริว่า เมืองถลางเคย บอก ข้ามคลองเมืองใหม่ถึงตลาดเมืองใหม่ มี ถลาง(เจิม)เป็นผู้สร้าง
ั
ื
ั
ั
ี
รุ่งเรืองและม่งค่งสมบูรณ์มาก่อนเน่องจากเป็น ตึกหลังหนึ่งจาก 5 ฤ า 6 หลัง มีต้นผลไม้แลนา ศาลหลักเมือง ณ ท่น้นก็ตาม
แหล่งแร่ดีบุกท่สาคัญ สามารถทาเป็นสินค้า บ้างในหมู่บ้านน้ คลองบางรกากับคลองบาง แต่เป็นไปได้ไหมว่าการย้าย
�
�
ี
ี
�
�
�
ี
ขาออกท่นาผลประโยชน์มาสู่ประเทศได้เป็น ขนุนมารวมกัน ปากคลองไปลงทเลที่เรียกท่าม ศูนย์กลางอานาจของเกาะ
ี
�
�
อย่างดี กลับต้องมาเป็นเมืองร้างไร้ผู้คนเข้าไปทา พร้าว 4.20 ถึงตึกหลวงอร่าม เป็นท่ทาภาษ ี จากเดิมท่มีศาลหลักเมืองอยู่ค ู่
ี
่
มาหากินขุดหาแร่ดีบุกอย่างเป็นลาเป็นสัน เหล้าแลฝิ่นแต่ก่อน ต่อไปทางเป็นป่าแดงไปอีก ศาลหลักเมืองท่าเรือ เป็นสัญลักษณ์สาคัญน้น ย่อมต้องมีการสร้าง
�
ั
�
ึ
ึ

�
เหมือนแต่ก่อนมา จึงโปรดให้มีการฟื้นฟูข้นใหม่ 4.35 ถึงบ้านท่ามพร้าวมีบ้านหมู่ใหญ่ อีก 2 ศาลหลักเมืองข้นใหม่ในบริเวณศูนย์กลางอานาจ
่
ื
ี
ี
�
ั
ี
ิ
ั
ิ
้
้
็
โดยชกชวนชาวถลางเดมท่ละทงถนฐานไปอาศย มินิต ตกคลอง เขาทาโรงรับท่ท่าเรือลงช้าง หลักเมืองท่าเรือ(ดูในย่อหน้าถัดข้นไปน้) ผู้เขียน แห่งใหม่เมอมการย้ายลงมาด้วย ทงน กด้วย
ี
ั
้
ิ
่
ี
ึ
ั
อยู่ ณ ฟากฝั่งพังงา ให้กลับมาต้งถ่นฐานยังบ้าน คลองใหญ่ 20 วาเลย เรือใหญ่เข้ามารับดีบุกรับ จึงใคร่ขอแกะรอยไปตามข้อมูลทางภูมิศาสตร์ เหตุผลทางการปกครองและส่งเสริมเศรษฐกิจ
ิ
เดิมท่เมืองถลางอีกคร้งหน่ง เมืองถลางจึงก่อข้น สินค้าทางนี้มี 4.45 เรือออกปากพร้าวไป 5.23 ประวัติศาสตร์เท่าที่ทราบ ดังนี้ การค้านั่นเอง
ี
ึ
ั
ึ
ี

ื
ใหม่เรียกว่า “เมืองถลางใหม่” หรือ “เมืองใหม่” ถึงเรือภูเก็จซึ่งจอดรอรับอยู่” ศาลหลักเมืองท่าเรือแห่งน้ตั้งอยู่บนพ้นท ่ ี
ื
ฝังหลกเมองลงในพนท่ราบกว้างทางส่วนเหนอ ท่แต่ก่อนใกล้กับทะเลและหันหน้าออกทะเล สุดท้ายน้ ผู้เขียนหวังว่าหน่วยงานท่ม ี
ี
ั
้
ื
ี
ี
ื

ี
ของเกาะถลาง ริมคลองเมืองใหม่ ซ่งไหลไปออก 4.ศาลหลักเมืองท่าเรือ หรือ หลักเมือง สะดวกต่อการขนส่งสินค้า คล้ายกันกับ หน้าท่ตรวจสอบพิสูจน์ทราบตามหลักวิชาทาง
ี
ึ
1
่
ั
ทะเลทางทิศตะวันเหนือ(?-ผู้เขียน) บริเวณท ถลางท่าเรือ(อ้างแล้ว ,น.31) ต้งอยู่ท่บ้านท่าเรือ ศาลหลักเมืองเจ้าแม่เกษิณี(1.) และศาลหลักเมือง ประวัติศาสตร์โบราณคดี และ/หรือนัก
ี
ี
ื
เรียกขานกันต่อมาว่า “ท่ามะพร้าว” โปรดให้ ต�าบลศรีสุนทร อาเภอถลาง ริมถนนเทพ ภูเก็ตเมืองใหม่(2.) ซ่งนอกจากจะใกล้ทะเลแล้ว ประวัติศาสตร์ราษฎร อาจด�าเนินการต่อไปเพ่อ
�
ึ
พระยาถลางพาหุ(ทอง) บุตรพระยาถลางพาห ุ กระษัตรี ใกล้วงเวียนท้าวเทพกระษัตรี ท้าวศร ี ยังอยู่ไม่ไกลจากบ้านพระยาวิชิตท่สร้างข้นราวปี ไขความกระจ่างสร้างประโยชน์แก่จงหวัดภเกต
็
ั
ู
ี
ึ
ื
ื
�
(บุญคง) เป็นเจ้าเมืองถลางใหม่ (จากพ.ศ.-2370 สุนทร สารวจพบเม่อปี 2498 ศาลหลักเมือง 2419 โดยพระยาวชิตสงคราม(ทด) เจ้าเมือง อย่างน้อยก็เพ่อเติมเต็มข้อมูลให้แก่การบูรณะ
ั
ิ
ี
่
็
้
ั
ี
ี
ี
ึ
ั
2380) ยกฐานะเป็นเมืองข้นกรุงเทพฯ ตามเดิม” อนดบท่ 4 นมสถานทตงเขยบลงทางใตของเกาะ ภูเก็ต ข้อสังเกตคือ บ้านพระยาวิชิตนี้สร้างขึ้น ศาลหลักเมองภูเกตคร้งใหญนเพอความสมบรณ์
ู
ั
ี
้
ื
่
ิ
ื
้
ั
้
่
อย่างไรก็ตาม ใน จดหมายระยะทางไป เข้าใกล้เมืองทุ่งคาหรือเขตอาเภอเมองในปัจจุบัน อย่างใหญ่โตม่นคงแข็งแรง โดยกาแพงล้อมรอบ
ื
�
ั
�
ตรวจราชการแหลมมลายู ร.ศ.121(พ.ศ.2445) มากกว่าอีกสามศาล และก็เช่นเดียวกับอันดับที่ มีรูสอดปืนใหญ่บนเชิงเทิน มีกลุ่มอาคาร มีท่านา การบูรณะใหญ่ศาลหลักเมืองภูเก็ต 2562
้
�
สมเด็จกรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ขณะทรง 1 และ 2 คือไม่ปรากฏหลักฐานการสร้างขึ้นแต่ ส�าหรับนางละคร(ของเจ้าเมือง)ใช้อาบ อัครสถาน โครงการบูรณะศาลหลักเมืองภูเก็ตเมือง
�
ด�ารงตาแหน่งเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการและ อย่างใด รวมทั้งพระนิพนธ์ จดหมายระยะทาง เช่นน้แสดงถึงสถานะบารมีของผู้เป็นเจ้าของ ใหม่เริ่มมาแต่ปี 2555 โดยต้นปี 2556 จังหวัด
ี
คมนาคม ทรงนิพนธ์ตอนที่เสด็จฯ มณฑลภูเก็ต ไปตรวจราชการแหลมมลายู ร.ศ.121 ในสมเด็จ อันเป็นช่วงเวลาสืบเน่องมาจากพระภูเก็ต(แก้ว) ภูเก็ต โดยนายทวิชาติ อินทรฤทธ์ วัฒนธรรม

ิ
ื
ขณะทรงพระดาเนินผ่านย่านบ้านเมืองใหม่ ซึ่ง กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ตอนท่ทรงกล่าว บิดาของท่านซ่งลงมาบุกเบิกพ้นท่ทาแร่ใหม่ใน จังหวัดภูเก็ต แถลงโครงการก่อสร้างยกฐานะ
ี
�
ึ
ื
�
ี
�
�
ี
ั
ทรงบรรยายภูมิประเทศและบ้านเรือน รวมท้ง ถึงย่านบ้านท่าเรือ ก็ไม่ได้ทรงกล่าวถึงศาล เขตเมืองทุ่งคา จนศูนย์กลางอานาจของเกาะ ศาลหลักเมืองแห่งน้เป็นศาลหลักเมืองประจา